Lojistik bölümünün imtihanı dönüşüm

KPMG Türkiye, pandeminin tesiriyle geçen yıl tarihinin en makûs devrini yaşayan nakliyat ve lojistik bölümünü inceledi. Uzun vadedeki güçlü potansiyelini koruyan dal için kısa vadeli sıkıntılar aşılamayacak nitelikte değil. Lakin yeni iş modellerine adapte olmak, kalıcı ve sürdürülebilir hizmet kalitesinin artışı için her kesim oyuncusunun değerli yatırım ve dönüşümlere imza atması gerekiyor

KPMG Türkiye’nin hazırladığı Sektörel Bakış serisinin Nakliyecilik ve Lojistik raporu yayımlandı. Rapora nazaran; pandemi tesiri altında geçen 2020 yılında patlak veren konteyner krizi ve Japon ticaret gemisinin 6 gün boyunca Süveyş Kanalı’nı tıkamasıyla büyük kayıp yaşayan bölüm, kara bulutları büsbütün üzerinden attı. 2021, şirketlerin “sıfır emisyonlu taşımacılık” üzere büyük maksatlara ulaşmak ismine sürdürülebilirlik konusunda önemli adımlar attığı bir yıl olarak tarihe geçecek. Tarihi rekorların kırıldığı e-ticaret hacmi başta olmak üzere artan talep ve beklentiler, bölümün en kıymetli ödevleri ortasında yer alıyor.

Raporu pahalandıran KPMG Türkiye Nakliyecilik Kesim Önderi Yavuz Öner, “Kıtalararası üretim modelleri ve ticari ağların aktif bir halde işlemesi için altyapının modernizasyonu bölüm için hiç olmadığı kadar ehemmiyet arz ediyor. Bölümün kendini yeni iş modellerine adapte etmesi ihtiyacı ise yalnızca fiziki yatırımlarla atılabilecek bir adım değil. Örneğin limanların kapasiteleri artıyor, yanı sıra eğitimli iş gücü gereksinimi da tıpkı oranda yükseliyor. Pandemi sonrası dünyada aracı maliyetleri ile operasyonel yanılgıların minimum düzeye çekilmesini sağlayacak beşeri ve teknolojik yatırımların hayata geçirilmesi gerekiyor. Ülkelerin, birer lojistik merkezi haline gelebilecek yatırımların yapılmasında hem mevzuat geliştirmeleri hem de mali teşvikler ile merkezi idarelerin dayanağı şart” dedi.

Raporda öne çıkanlar şöyle:

• Pandemi ikliminin geride kalmasının akabinde evvel yük sonra da yolcu nakliyeciliği dataları olumlu gelmeye devam edecek. KPMG Türkiye ile İstanbul Üniversitesi Ulaştırma ve Lojistik Fakültesi’nin birlikte imza attığı Lojistik İtimat Endeksi de bu görünümü destekliyor. Ocak-Mart 2021 periyodunda, bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 12 artan endeks, ölçülmeye başladığından bu yana en yüksek artışı gösterdi. Tarihi rekorların kırıldığı e-ticaret hacmi başta olmak üzere artan talep ve beklentiler, bölümün en değerli ödevleri ortasında yer alıyor.
• Dünya ticaret hacminde pandemi periyodunda başlayan ani daralma yerini çok güçlü bir toparlanmaya bıraktı. Nisan 2021 datalarına nazaran yıllık hacim artışı ise yüzde 25,3 üzere rekor seviyede.
• Global ticarette en kıymetli öncü göstergelerinden biri olan Baltık Kuru Yük Endeksi’nde de çok güçlü bir toparlanma izleniyor. Salgın ve çabucak öncesi periyotta 500-600 bandında seyreden endeks Haziran 2021 prestijiyle yıllık yüzde 88 artış göstermiş durumda.
• 2021’in birinci çeyreğinde yüzde 5,9 büyüyen dalda yılın geneline ait beklentiler karışık. Paha kaybeden Türk Lirası sebebiyle bilhassa ihracat tarafındaki olumlu beklentiler, görece azalan ithalat hacmi ile dengeleniyor. Turizm bölümüne ait belirsizlikler de yılsonu kestirimlerinin ayrışmasına yol açıyor. Global ticarette tansiyon düzeyinin düşük olması ve civar ülkelerdeki çalkantıların azalması olumlu sayılabilecek ögeler olarak öne çıkıyor.
• 2016 yılından bu yana iktisat içindeki hissesini artıran bölümün 2020 yılını da yüzde 8,5 düzeyinde bir hisseyle tamamlaması bekleniyor.
• Mart 2021 prestijiyle dalın toplam nakdi kredi borcu 218 milyar TL düzeyinde. Bu hacim bir evvelki yılın birebir periyodunda 156 milyar TL idi. 12 aylık devirde kredi borç ölçüsü yüzde 40,1 oranında artan bölümün toplam kredi pastası içinden aldığı hisse ise yüzde 5,7 ile zirve noktasına ulaştı.
• Dalın, tarihte birinci defa 6 milyar TL sonunu aşan tasfiye olunacak kredi (TOA) hacmi Mart 2021 prestijiyle 6,3 milyar TL. Bu hacmin 5 milyar TL’lik kısmı nakliyecilik kesiminden geliyor.

Yabancı yatırımcı ilgisi devam ediyor

• Türkiye nakliyat kesimi, büyük potansiyeli sayesinde yabancı yatırımcıların ilgisini çekmeye devam ediyor. 2020 yılını 525 milyon dolar yatırımla tamamlayan bölüm, Mayıs 2021 prestijiyle toplam 93 milyon dolar yatırım çekti. Bölümün toplam içinden aldığı hisse yüzde 5,8 düzeyinde.
• İhracat nakliyeciliğinde denizyolu nakliyatı yüzde 60’lık hissesini korurken bu oran karayolu ile birleştiğinde yüzde 90’ı aşıyor. 2020’de artan demiryolu hacmine karşın demiryolu nakliyatının toplam ihracattan aldığı hisse yüzde 1’in altında… Mayıs 2021 datalarına nazaran, ithalatın yüzde 88,2’si kara, deniz ve havayolu nakliyatı ile yapılıyor.
• Mayıs 2021 prestijiyle ihraç edilen malların yüzde 59,4’ü; ithal edilen malların ise yüzde 58,4’lük kısmı denizyolu ile transfer ediliyor. Türk Armatörler Birliği’nin hazırladığı Deniz Nakliyeciliği Gözden Geçirme Raporu 2020’de yer alan datalara nazaran Türkiye deniz ticaret filosu büyüklük açısından dünyada 15’inci sırada. Toplam bin 511 geminin yer aldığı filonun büyümesi ve bu alanda coğrafik avantajların kazanımlara dönüştürülmesi için finansman şartları başta olmak üzere pek çok alanda atılım yapılması gerekiyor.
• Denizyolu ile yolcu nakliyeciliği ise salgın periyodunda adeta sıfırlandı. Mart 2020-Mayıs 2021 ortasındaki 14 aylık süreçte tek bir kruvaziyer geminin giriş yapmadığı Türkiye’de, Haziran 2021 prestijiyle toplam hacim yalnızca 4 gemi.
• Karayolu nakliyeciliği yurt içi yolcu ve yük transferinin ana ögesi olmayı sürdürüyor. Son yıllardaki büyük otoyol yatırımları yol kalitesini ve toplam kilometre uzunluğunu üst taşıyor. 2021 yılı başı prestijiyle 68 bin kilometrenin üzerinde olan karayolu envanterin yüzde 5’i otoyollardan oluşuyor.
• Karayolları yük ve yolcu hacimlerinde de stabil bir artış var. Pandemi şartlarının büsbütün geride kalması ve mobilite hudutlarının büsbütün kalkması ile bu kanaldaki hacim artışlarının eski trendine girmesi bekleniyor.
• Pandeminin tesiriyle geçen yıl yüzde 39’un üzerinde daralan Türkiye havayolu yük nakliyatı, bu yıl toparlanıyor. 2021’in birinci 6 ayında taşınan 1,3 milyon tonluk yük, bir evvelki yılın tıpkı periyodunun yüzde 21 üzerinde yer alıyor.
• Pandemi öncesi 200 milyonun üzerinde seyreden yolcu nakliyeciliği hacmi ise 2020 yılında yüzde 60,8 daraldı ve 81,6 milyona geriledi. Devlet Hava Limanları İşletmesi Genel Müdürlüğü’nün varsayımlarına nazaran bu hacim, 2023 sonunda dahi yakalanamayacak durumda.
• 2021 yılının birinci 6 ayında toplam yolcu hacmi bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 10,2 artışla 40,2 milyon düzeyine ulaştı. Pandemi tedbirlerinin hafiflemesi ve turizm döneminin tesiriyle birlikte hacimlerin çok daha güçlü bir formda toparlanması bekleniyor. Otoritenin, 2021 sonunda beklediği toplam hacim ise 95 milyon düzeyinde.

İstanbul Havalimanı kargo üssü olacak

• 2021’in birinci 5 ayında Türkiye’deki havalimanlarının yük trafiği 1 milyon tonu aştı. Hava kargocular, asıl büyümeyi ise İstanbul Havalimanı’ndaki dev kargo terminalinin devreye girmesi ile sağlayacak.
• Pandemiyle birlikte e-ticaret kanalında da tarihi rekorlar yaşandı. Kesime yeni teşebbüsçüler de süratli giriş yaptı. e-ticarette global hacmin 2021’de yüzde 14 artışla 4,9 trilyon dolara yükseleceği varsayım ediliyor. Kesim uzmanları, Türkiye e-ticaret pazarının bu yıl yüzde 50 büyüme ile 400 milyar TL’ye yaklaşmasını bekleniyor. Süratli gelişen bu alan Türk yatırımcısının, memleketler arası alanlara yönlenmesinin de önünü açtı. Bilhassa Avrupa, Ortadoğu ve ABD pazarları lojistik şirketlerinin yatırım alanları oldu.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı