Gelişmeleri Glasgow’da takip eden Yuvam Dünya Derneği İdare Şurası Lideri Kıvılcım Pınar Kocabıyık, COP26 sonuçlarının iklim krizini durdurmak için bilim insanlarının işaret ettiği acil tedbirlere kıyasla zayıf olmasına karşın bundan sonraki yol haritası ismine gelişme gösteren istikametlerinin altını çizdi.
31 Ekim- 12 Kasım tarihlerinde Birleşik Krallık’ın Glasgow kentinde düzenlenen 26. Taraflararası İklim Konferansı (COP26), kıymetli gelişmelere sahne oldu. 26. kere bir ortaya gelen 197 ülke delegeleri, gezegenin geleceğini belirleyecek metinler üzerinde ağır bir tartışmanın sonucunda, Glasgow İklim Paktı üzerinde uzlaştılar.
Müzakelerin uzaması sebebiyle 13 Kasım Cumartesi günü sonlanan 26. Taraflararası İklim Konferansı (COP26), değerli tartışmalar ve gelişmelere konut sahipliği yaptı. Global sıcaklık artışının hangi düzeyde sonlandırılacağı, fosil yakıtlar hakkında nasıl bir sözün kullanılacağı ve iklim krizinden en berbat etkilenen ülkelerin kayıp ve hasarlarının tazmini, tartışmaların odak noktası oldu. Yaklaşık iki hafta süren müzakerelerin akabinde, 197 ülke ortak sonuç metni Glasgow İklim Paktı’na imza attı.
Yuvam Dünya Derneği İdare Şurası Lideri Kıvılcım Pınar Kocabıyık, Glasgow’da katıldığı COP26 tepesi akabinde bir kıymetlendirme yaptı. Kocabıyık, doruktaki kimi noktaların altını şöyle çizdi:
- İklim krizinin birincil sebebi olan fosil yakıtlar, şimdiye kadar gerçekleşen 25 global iklim tepesinin hiçbirinin resmi müzakere metinlerinde yer almamıştı. COP26 ile bir arada birinci sefer bir iklim tepesinin sonuç bildirgesine fosil yakıt kullanımının azaltılması girdi.
- Dünya ormanlarının yaklaşık yüzde 85’ini temsil eden 100’den fazla ülkenin önderleri, 2030 yılına kadar ormansızlaşmayı durdurma kelamı verdi. Evvelki emsal teşebbüsler bu sorunu durduramamış olsa da bu taahhüt, çok daha güzel şartlarda finanse edilecek. Lakin sürecin nasıl denetleneceği yahut izleneceği aşikâr değil.
- 130 trilyon doları denetim eden yaklaşık 450 finans kuruluşu, yenilenebilir güç üzere “temiz” teknolojileri ve fosil yakıt sanayileri dışındaki direkt finansmanı desteklemeyi kabul etti. Öteki bir yandan net sıfır gayelerinin gerçekte ne olduğu konusunda şimdi belirlenmiş bir tarif yok.
- Küresel Kömürden Pak Güce Geçiş Bildirgesi kapsamında 46 ülke önümüzdeki 20 yıllık devirde kömürden elektrik üretmeme kararı aldıklarını duyurdu. Avustralya, Hindistan, Çin ve ABD de dahil olmak üzere dünyanın kömüre en bağımlı ülkelerinden kimileri şimdi muahedeye dahil olmadı. Mutabakat, petrol yahut gaz üzere başka fosil yakıtları kapsamıyor.
- Ülke olarak 2053 yılına dek net sıfır karbon olma amacını açıklamamız olumlu karşılandı.
Yönetim Şurası Lideri Kıvılcım Pınar Kocabıyık ayrıyeten, “COP26’nın gerçekleştiği Glasgow’da, dünyanın gözü sadece ülke başkanlarında değil; sivil toplum kuruluşları, şirketler, çeşitli lokal idareler, yerli halkların temsilcileri ve yuvasına sahip çıkan her yaştan şuurlu insandaydı. İçeride müzakereler devam ederken, dışarıda barış ve kararlılık içinde süren iklim hareketleri seyahatimizin bu doruktan çok daha ötesi olduğunu ortaya koydu. Bu bir kültür krizi. Yuvamız Dünya için her birimiz üstümüze düşeni yapmalıyız. İklim krizini toplumun her kesitine anlatmak ve bu krizle uğraşta kimseyi artta bırakmamak gerekiyor” dedi.
Yeni Araştırma Sonucuyla COP26’ya İtimat Kaybı: Dünya Hala 2.4 Derece Isınma Tehdidi Altında
Dünyaca ünlü iklim kuruluşu Climate Action Tracker’ın yayınladığı yeni rapora nazaran “2030 amaçları yetersiz kalıyor: şu an belirtilen taahhütlerle dünya, yüzyılın sonunda kadar 2.4 derecelik sıcaklık artışıyla karşı karşıya kalacak.”
Birleşmiş Milletler Etraf Programı ve Climate Action Tracker’ın Paris Muahedesi ve gayeleri ile COP26 taahhütleriyle öngörülen gelecek ortasında boşluklara işaret etmesi, verilen kelamlara güvensizliği artırdı. Bununla birlikte gelişmiş ülkeler tarafından 2009 yılında taahhüt edilen 100 milyar dolar iklim finansmanı ödemesinin hala yapılmamış olması, tepede imzalanan mutabakatların birçoklarının kontrolüne yönelik kuralların belirlenmemiş olması ve iklim krizi ismine en kritik hususların tekrar geleceğe bırakılması reaksiyon çekti.
İklim kriziyle çabada ederken umuda, umut için sanata da gereksinimimiz var
Zirvenin gerçekleştiği Glasgow kentinde, iklim krizinin öyküsünün sanatla anlatıldığı birçok örnek de yer aldı. Massive Attack kümesi kendi karbon sıfır olma sürecini ve müzik kesiminin nasıl bu tarafta gelişebileceğini ve topluma nasıl ilham olabileceğini anlattı. “Ağaçlar Konferansı” isminde 197 farklı bitki cinsini içeren konferans odası; seyahati Türkiye’den başlayan Suriyeli mülteci kukla “Küçük Emel”; Refik Anadol’un sanat, bilim ve teknolojinin bir kesişimini sunan “Machine Hallucinations: Nature Series” isimli yapıtı ve daha fazlası Tepe boyunca ziyaretçilerle buluştu.
Sonuç Bildirgesinde Öne Çıkanlar
- Azaltım ve Paris Amaçları: Global sıcaklık artışını 1.5 derecede tutmak ismine net sıfır maksatları doğrultusunda kararlı bir azaltım süreci öne sürmelerinin gerekliliği kabul edildi. En büyük kirleticilerden Hindistan, 2070’e dek net sıfır olmayı taahhüt etti. Ülkelerin net sıfır maksatları gözden geçirildi. COVID-19 pandemisi akabinde gerekli revizyonlarla birlikte sürdürülebilir ve adil bir güzelleşme sürecinin altı çizildi. 2022 sonuna dek taraflardan Paris Mutabakatı maksatlarıyla paralel ve 2030 yılındaki azaltım planlarına yönelik ulusal katkı beyanlarını güncellemelerini talep ediliyor.
- 1.5 derece vurgusu netleşti: COP26, evvelki tepelerde görülemeyen seviyede bir motivasyon ile 1.5 dereceyi aşmamak için bir dizi muahedeye imza attı. 2030 yılına kadar ormansızlaşmayı sona erdirmek, metan emisyonlarını önümüzdeki on yılda en az yüzde 30 azaltmak, kömür gücünü azaltmak, tabiata dayalı tahlillerin ölçeğini büyütmek, sürdürülebilir tarım ve arazi kullanımına geçişi hızlandırmak ve sıfır emisyonlu araçları norm haline getirmek için çeşitli büyüklükteki koalisyonlar, 2030 yılına kadar pak güce geçişin bir kesimi olacak.
- İlk sefer fosil yakıtlardan bahsedildi: İklim krizinin birincil sebebi olan fosil yakıtlar, şimdiye kadar gerçekleşen 25 global iklim tepesinin hiçbirinin resmi müzakere metinlerinde yer almamıştı. Glasgow sonuç metni ise, iklim krizinde fosil yakıtların rolünden, daha evvel görülmemiş bir biçimde kelam ediyor lakin mevcut amaçlar global ısınmayı 1,5 derece ile sonlandırmak için kâfi görünmüyor. Glasgow İklim Paktı, “kömür ve verimsiz fosil yakıt sübvansiyonlarının basamaklı olarak azaltılması” davetinde bulunuyor. Metnin birinci versiyonunda yer alan “kaldırılması” sözü, Hindistan ve İran’ın açık muhalefetiyle değişmek zorunda kaldı.
- Uyum ve Finansman: Gelişmekte olan ülkelere emisyonları azaltmalarına ve iklim krizinin tesirleriyle başa çıkmalarına yardımcı olmak için kamu ve özel kaynaklardan fon sağlanması için iklim finansmanının adaptasyona ayrılan oranının iki katına çıkmasına karar verildi. 130 trilyon doları denetim eden yaklaşık 450 finans kuruluşu, yenilenebilir güç üzere “temiz” teknolojileri ve fosil yakıt sanayileri dışındaki direkt finansmanı desteklemeyi kabul etti. Buna karşın net sıfır amaçlarının gerçekte ne olduğu konusunda şimdi belirlenmiş bir tarif yok.
- Kayıp ve hasarlar problemi: İklim krizine çok da tesiri olmayan gelişmekte olan ülkeler, daha gelişmiş ülkelerden bu ziyanı telafi etme taahhüdünü yerine getirmeleri talebiyle COP26’ya geldi. Konferansta “Santiago Ağı” ismi verilen bir bilgi tabanı, irtibat ve raporlama sisteminin kurulması için ilerleme kaydedildi. Pek çok gelişmekte olan ülke, COP26’nın kayıp ve hasar için bir tıp finansman düzeneğine yanlışsız bir adım daha atabileceğini umuyordu. Bu yıl gerçekleşmedi ve mevzunun gelecek yıl müzakerelerde gündemde olacağı belirtildi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
